Eerste patiënt behandeld met protonen tegen kanker

Foto: Maastricht UMC+

Op donderdag 7 februari is de eerste patiënt bestraald in het nieuwe protonencentrum van bestralingskliniek MAASTRO clinic. Bestralen met protonen is een innovatieve techniek waarmee de kans op bijwerkingen voor de patiënt met kanker aanzienlijk vermindert. Bij protonentherapie stopt de straling namelijk in de tumor en komt hierdoor niet in het omliggende gezonde weefsel. Dit is vooral winst voor de omliggende risico-organen en het gezonde weefsel, bijvoorbeeld de oogzenuw of de geheugen gebieden. Het Maastricht UMC+ is partner van het nieuwe centrum.

ProtonentherapieDoor landelijk vastgestelde richtlijnen en selectiecriteria komt naar verwachting ongeveer drie procent van alle bestraalde patiënten met kanker in aanmerking voor de nieuwe vorm van radiotherapie. Alleen voor wie protonentherapie aantoonbaar voordeel oplevert. In Nederland zijn vier vergunningen verleend voor protonentherapie. De protonentechnologie is geïntegreerde in de bestaande bestralingskliniek van MAASTRO.

Precisie
Voordat de behandelingen van start gaat, wordt met een CT-scan de exacte locatie en omvang van de tumor bepaald. “Op basis hiervan wordt van beide technieken, fotonen en protonen, een bestralingsplan gemaakt,” zegt Dr. Maria Jacobs, bestuurder MAASTRO clinic. “Alleen wanneer wordt vastgesteld dat de toegevoegde waarde van de nieuwe behandeling groot genoeg is, wordt overgegaan tot de protonentherapie.” Uniek aan de protonen is dat deze zodanig worden afgesteld dat ze hun volledige stralingsenergie precies op de juiste plaats in de tumor afgeven. Dit vermindert de schade aan het gezonde weefsel rondom de tumor tot een minimum. Zodoende wordt de kans op bijwerkingen kleiner. Dankzij de precisie van protonenbestraling kan een hogere stralingsdosis worden afgegeven aan de tumor. “Dit is met name van belang bij tumoren die zich bevinden vlakbij stralingsgevoelige lichaamsdelen. We starten de nieuwe bestralingstechniek bij behandelingen in het hoofd-halsgebied. Juist in dat gebied is er sprake van veel omliggende organen en weefsel dat makkelijk beschadigd kan worden door de bestraling. Zo hopen we bijvoorbeeld geheugenproblemen bij deze patiënten te kunnen voorkomen. We verwachten dat in de loop van 2019 protonenbestraling ook voor de andere categorieën patiënten beschikbaar komt.”

Afleiding en geborgen voelen
In het protonencentrum bij MAASTRO clinic is gewerkt vanuit een innovatieve visie met oog voor de patiënt. “Dit is geen standaard medisch centrum,” aldus Maria Jacobs. “Vanuit de functionaliteit en onze ervaringen met patiënten hebben we gekeken naar wat de ruimtes doen met de gemoedstoestand van onze patiënten. Afleiding en tegelijkertijd zich geborgen voelen, is daarbij essentieel. Door te werken met speciale, zachte materialen en kleuren hebben we dat gevoel tot stand gebracht.”

Het Maastricht UMC+ participeert voor twintig procent in het protonentherapiecentrum van MAASTRO clinic. Daarnaast is er samenwerking met Catharina Ziekenhuis Eindhoven, Radboud UMC Nijmegen, Radiotherapiegroep (Arnhem/Deventer) en Instituut Verbeeten Tilburg.