Financiering van vervolg-onderzoek naar ontwikkeling van embryo’s

Foto: Maastricht UMC+

Met een schenking van bijna 2,7 miljoen euro van Stichting de Weijerhorst aan het Maastricht UMC+ wordt nieuw onderzoek gefinancierd naar de nog vrijwel onbekende kernprocessen tussen (stam)cellen die zich afspelen in het embryo en bij het samenspel met de baarmoeder. Het research-programma wordt geleid door het MERLN instituut van de Universiteit Maastricht. Het is het vervolg op de grote wereldprimeur van 2018 toen MERLN aan de wieg stond van de eerste vroege (synthetische) embryo’s die, gevormd in het lab, natuurlijke embryo’s zo dicht benaderden dat ze innestelden en een zwangerschap bij muizen veroorzaakten. Het nieuwe onderzoek richt zich nu op het doorgronden en uitvoeren van de (groei)factoren die ervoor zorgen dat het synthetische embryo op de juiste manier groeit.

Hoe krijg je duurzame innesteling?
Representatie van een blastoïde, een synthetisch embryo ontstaan door stamcellen (Copyright: Nicolas Rivron)Representatie van een blastoïde, een synthetisch embryo ontstaan door stamcellen (Copyright: Nicolas Rivron)Het nieuwe onderzoek zoekt naar verbetering van de eigenschappen van het vroege synthetische (lab-)embryo en naar de toediening van de juiste groeifactoren die ervoor zorgen dat het zich goed innestelt. Dit vergt veel onderzoek waarbij het voordeel is dat stamcellijnen in het lab eindeloos kunnen worden opgekweekt en grote aantallen vroege embryo’s gecontroleerd kunnen worden getest zonder dat er dieren aan te pas hoeven te komen. In- en externe deskundigen zullen er daarnaast op toe zien dat de ethische randvoorwaarden van het project te allen tijden zijn gewaarborgd.

Wetenschappelijke impuls
Na de belangrijke wetenschappelijke doorbraak van vorig jaar ziet prof. dr. Clemens van Blitterswijk, directeur van MERLN/UM nu grote voordelen van dit vervolgonderzoek: “We hebben een team van circa 10 mensen dat de research doet en we werken samen met een aantal andere topinstellingen, waaronder het Hubrecht Lab in Utrecht en the Broad Institute van Harvard/MIT in Boston. Ik denk dat we met deze impuls onze wetenschappelijke voorsprong verder uitbreiden. En ik benadruk graag dat we de Stichting de Weijerhorst dankbaar zijn dat ze dit op deze manier mogelijk maakt”. Prof. dr. Marja van Dieijen, bestuursvoorzitter van het Maastricht UMC+, onderschrijft de woorden van prof. Van Blitterswijk: “Uiteindelijk is hoogwaardig fundamenteel onderzoek noodzakelijk om tot innovaties in de kliniek te komen. De steun van Stichting de Weijerhorst zorgt dat we weer een wetenschappelijke stap voorwaarts kunnen zetten en op termijn nieuwe perspectieven kunnen bieden aan patiënten met fertiliteitsvraagstukken.”

Medische en zakelijke mogelijkheden
Prof. Van Blitterswijk denkt dat de research op redelijke termijn al betekenis kan hebben voor fertiliteitsvraagstukken en dat bovendien Limburg ook zakelijk zal profiteren van deze nieuwe opbouw van kennis: “Ik zie belangrijke toepassingen. Hoe meer we weten van de ontwikkeling van een embryo in de baarmoeder, hoe beter we kunnen helpen bij vruchtbaarheidskwesties. Medisch betekent dit dat je bevruchting er effectiever mee kunt helpen stimuleren of aan de andere kant juist kunt voorkomen, met wellicht nieuwe veilige anticonceptiemethoden. Daarnaast zie ik mogelijkheden om op grote schaal medicijnen te testen zonder dierproeven, want we werken immers louter op basis van stamcellijnen in het lab. Dit betekent ook dat er op termijn heel interessante opties kunnen ontstaan voor hightech bedrijven die zich hier in de buurt van Maastricht zouden kunnen vestigen, met nieuwe werkgelegenheid vandien. Ik denk dat die ontwikkeling er op termijn zeker gaat komen.”

v.l.n.r.: mevrouw Sanders (directeur Stichting De Weijerhorst), prof. dr. Clemens van Blitterswijk (hoogleraar Weefselherstel), prof. dr. Marja van Dieijen-Visser (Voorzitter Raad van Bestuur Maastricht UMC+), prof. mr. Schonis (voorzitter van Stichting De Weijerhorst)