Stichting Prisma gaat op twaalf scholen ‘De Gezonde Basisschool van de Toekomst’ invoeren. Onderzoek toont aan de kinderen die meedoen aan dit programma meer bewegen, gezonder eten en een beter gewicht hebben. Daarnaast ervaren leerkrachten en leerlingen minder conflicten en pestgedrag in de klas. Een tussentijdse evaluatie van het project ‘De Gezonde Basisschool van de Toekomst’ (GBT) toont veelbelovende resultaten: kinderen binnen het GBT-programma bewegen meer, eten gezonder en hebben een beter gewicht. Daarnaast ervaren leerkrachten en leerlingen aantoonbaar minder conflicten en pestgedrag in de klas.
Ouders en leerlingen zijn dan ook na twee jaar zeer tevreden over De Gezonde Basisschool van de Toekomst. Ook Stichting Prisma, met ongeveer 1.700 leerlingen verdeeld over twaalf basisscholen in Noord-Limburg, is enthousiast. Vandaag maakt Prisma bekend dat ze, met ondersteuning van Provincie Limburg, gemeente Peel en Maas en de Universiteit Maastricht, binnen het project ‘Lekker in je vel’ het GBT-programma gaat implementeren. De ontwikkeling wordt in samenwerking met MOVARE in Parkstad opgepakt.
Gedeputeerde Hans Teunissen: “’Gezondheid op school’ sluit aan bij de ambitie van de Sociale Agenda Limburg: in 2025 willen we samen tot een trendbreuk in de gezondheid en participatie van Limburgers komen. We willen gezondere, gelukkigere Limburgers die meer voor elkaar zorgen en initiatieven ondernemen. We willen in 2025 zichtbaar zijn ingelopen op de achterstanden die Limburg heeft. Wij geven prioriteit aan de jonge generatie, ook vanuit het perspectief van langer gezond blijven en participeren op latere leeftijd. Ik ben dan ook zeer verheugd over de spectaculaire resultaten die De Gezonde Basisschool van de Toekomst nu al laat zien. De stap die Stichting Prisma nu neemt, juich ik dan ook van harte toe. Omdat zowel leerkrachten, leerlingen als ouders enthousiast zijn over de GBT, roep ik ook de andere schoolbesturen op dit voorbeeld te volgen.”
Hamvraag
Onno van Schayck, hoogleraar preventieve geneeskunde en wetenschappelijk directeur van de onderzoeksschool CaRe, is vanuit de Universiteit Maastricht projectleider van de Gezonde Basisschool van de Toekomst: “Het experiment startte in 2015 binnen MOVARE op vier scholen: de twee ‘voeding-en-beweegscholen’ waar alles werd geïntroduceerd, twee beweegscholen waar alleen sport, spel en cultuur wordt aangeboden. Vervolgens doen er vier scholen mee in het onderzoek waar niets veranderde, de zogeheten ‘controlescholen’ In totaal doen er 1676 kinderen mee aan het onderzoek gedurende de eerste twee jaar. De hamvraag is uiteraard of de experimenteerscholen het twee jaar na de start beter doen dan de controlescholen?”
Lager gewicht en minder pestgedrag
“Wat we na twee jaar zien is het volgende”, aldus Van Schayck. “Als we niets doen, neemt met het huidige schoolprogramma het gewicht van kinderen zorgwekkend toe in twee jaar tijd. Het aangeboden programma van de Gezonde Basisschool van de Toekomst lijkt deze trend te kunnen keren. Daarnaast zien we dat het beweeg- en voedingsgedrag van kinderen duidelijk verandert bij invoering van de Gezonde Basisschool van de Toekomst. Ook zien we dat ouders en leerlingen na twee jaar zeer tevreden zijn over de Gezonde Basisschool van de Toekomst. De aanvankelijke scepsis heeft plaatsgemaakt voor enthousiasme. Ten slotte stellen we ook een heel mooie “nevenresultaat” vast, waar we geen rekening mee hadden gehouden: leerkrachten en leerlingen ervaren significant minder conflicten en pestgedrag sinds de start van De Gezonde Basisschool van de Toekomst.”
Gezondheid de normaalste zaak
Ryszard Kruszel, voorzitter College van Bestuur van MOVARE: “Met de start van De Gezonde Basisschool van de Toekomst werd een vernieuwend en gestructureerd dagprogramma geïntroduceerd, met meer onderwijstijd, sport, beweging, ontspanning en oog voor een gezonde leefstijl en voeding. Verwacht werd dat de leerlingen op deze manier een betere lichamelijke, emotionele en intellectuele groei zouden doormaken. Spelenderwijs leren ze zo wat goed voor hen is. Kortom, een schoolomgeving waar gezondheid de normaalste zaak is.”
Project ‘Lekker in je vel’
Joke Zwanenburg, Voorzitter College van Bestuur a.i. Stichting Prisma: “We zijn op werkbezoek geweest bij De Gezonde Basisschool van de Toekomst (GBT) en waren erg onder de indruk van de nauwe samenwerking tussen de school en kinderopvang. Ook vonden we het heel bijzonder te zien dat gezondheid en welzijn succesvol zijn ingebouwd in de schooldag. We hebben toen het plan opgevat om ook zelf aan de slag te gaan met onderdelen van GBT. Gesprekken met de twaalf scholen die onder Prisma vallen, lokale bedrijven, de gemeente Peel en Maas, Provincie en de Universiteit Maastricht hebben vervolgens geresulteerd in het project ‘Lekker in je vel’. Binnen dat project gaan we het GBT-programma invoeren binnen onze scholen.”
Prijzenswaardig
Wethouder Wim Hermans van Peel en Maas over de stap van Stichting Prisma: “Het is heel mooi te zien hoe Prisma, vanuit hun eigen visie, het welzijn van de kinderen in Peel en Maas in de brede zin stimuleert. Het staat onomstotelijk vast dat voldoende beweging, gezonde voeding, voldoende ontspanning en slaap, en maatschappelijke betrokkenheid de fysieke, cognitieve, sociale en maatschappelijke ontwikkeling van kinderen (en volwassen trouwens ook) ten goede komt. “Het is prijzenswaardig dat Prisma deze pijlers daarom verankert in haar onderwijsvisie en dat ze daarbij nauw samenwerken met kindercentra Hoera om dit in de praktijk vorm te geven. Prisma en Hoera kunnen hiervoor de successen en uitgangspunten van de GBT goed gebruiken. Als gemeente steunen wij onze lokale partners en sluiten wij aan bij dit samenwerkingsverband ten dienste van de ontwikkeling van de kinderen in Peel en Maas.
Gunstig en relevant
Van Schayck: “De resultaten geven een zeer positief beeld waaruit blijkt dat de Gezonde Basisschool van de Toekomst op verschillende manieren bijdraagt aan de gezondheid van leerlingen. Vergeleken met internationale studies naar schoolgezondheid en regionale gezondheidsinitiatieven zijn de resultaten van De Gezonde Basisschool van de Toekomst gunstig en relevant. Indien uit de evaluatie na vier jaar blijkt dat de positieve veranderingen blijvend aanwezig zijn, is het mogelijk om een positieve trendbreuk met mogelijk hoge impact op individueel en regionaal niveau aan te tonen.”
Onderwijssysteem veranderen
Teunissen: “Voor het realiseren van een trendbreuk is niets doen geen optie. Op de controlescholen neemt het gewicht van kinderen juist toe met alle huidige en toekomstige risico’s op ongezondheid en verminderde vitaliteit van dien. Door aandacht voor voeding én bewegen én door het verlengen van de schooldag, treden positieve ontwikkelingen op, zowel in gewicht als in gedrag. Zelfs na twee jaar is dit al zichtbaar. Voorlopige conclusie is dat het een effectieve aanpak lijkt. Grootste opbrengst van dit experiment is het bewijs dat het onderwijssysteem veranderd kan worden en dat er een beweging in gang is gezet waarbij naast het leren ook andere levensvaardigheden onderdeel van het schoolprogramma zijn. Van leerschool naar “leefschool”. Naast leerkrachten ook “leefkrachten” die meesturen in de uitdagingen van leven. Mogelijk biedt dat een eerste stap in de richting van een trendbreuk.”